Tussendoor houdt het leven van Christine de Pisan me nu al een tijdje bezig. Nummer 91 is dan ook alweer een paar weken oud:
(Smalltalk, p.84)
Waar je plichtmatig met een ander spreekt,
blijft ongezegd wat je te melden hebt:
verbaal ben je met ongemak behept,
omdat het aan betekenis ontbreekt.
Sodome et Gomorrhe I is uit, maar dat is ook niet moeilijk, want dat zijn maar enkele tientallen pagina’s. Heeft wél drie kwatrijnen opgeleverd, waaronder de volgende:
(Geïnverteerden, p.15-25)
Je wikt zo goed en zo kwaad als het kan
of iemand het één of het ander is,
maar afgewogen is het vlees noch vis:
het is geen vrouw, maar ook geen echte man.
Ze zijn beiden wel heel oud geworden: Hal David (91) en de vandaag gestorven Burt Bacharach (94). Samen hebben ze me geïnspireerd tot het maken van een aantal sonnetten, variaties op één van hun talloze evergreens. Druk hiernaast op Walk on by en je ziet niet alleen de sonnetten, maar hier en daar ook filmpjes van mooie uitvoeringen van het lied. Het project is hierbij nu definitief afgesloten.
Ook al waren er lachwekkende passages in Le Côté de Guermantes II (Oriane kan een heerlijk vileine heks zijn), toch ben ik blij dat ik aan het volgende deel kan beginnen: Sodome et Gomorrhe. Hier een afbeelding van een Folio-uitgave met de mooiste kaft uit de serie van Van Dongen, ooit gekregen van een vriend tijdens onze studietijd.
Op naar kwatrijn 85; hier nog nummer 83, over De Guermantes als centrum van hun universum.
(Geslachten, p.813-832)
Parme, Nemours, Orange of Agrigente;
of men nu praat over een graaf, prinses,
een hertogin, markies of barones:
de wereld draait vooral om de Guermantes.
middenin het dal
spuwt een heuvel torens uit
rondom rijpt de wijn
Fijn om weer wat tijd te hebben voor de Recherche (levert in twee dagen al twee kwatrijnen op), al ben ik geen fan van al dat geneuzel tijdens de salon van de Guermantes. Gelukkig mag Marcel er even alleen zijn met de aldaar hangende schilderijen van Elstir.
(Gedachten over Elstir, p.712-715)
Zijn blik zet alles in een ander licht:
wanneer hij kijkt, ziet hij wat jij niet ziet.
Hij spiegelt en verandert het verschiet,
verschuift het beeld en schildert een gedicht.
Er is iets aan de hand met de publicaties van mijn voetbalgedichten. Ik moet me er ook maar niet meer aan wagen, denk ik. Na de C’tjes van NRC (destijds nog aan het Toepad in Rotterdam) ben ik ook gestopt als actief voetballertje, omdat wel duidelijk was dat ik er niet voor in de wieg was gelegd. Maar ik durf wel te stellen dat ik fraaie, grappige, vaardige of gevoelige poëzie kan schrijven. Zodra echter mijn voetbalwerk in een boekje of tijdschrift wordt geplaatst, gaat het mis. Dat was al zo in 2008, toen mijn vertaling van Johnny Rep (oorspronkelijk een lied van de Franse groep Mickey 3D) werd geplaatst in het novembernummer van Hard Gras.
En nu weer dat vermaledijde Ajax-boekje dat deze week (ook nog eens verlaat) werd thuisbezorgd. Op bladzijde 134 wordt mijn inventieve sonnet ontsierd door het in kapitalen geschreven woord CHECK op de plaats van het laatste woord van het gedicht. Voor zover ik tot nu toe kan nagaan (het is voor mij als Rotterdammer een zware opgave om al die blinde liefdesverklaringen met volledige aandacht te lezen) is het ook het enige gedicht waarbij de corrector heeft zitten slapen.
Wat moest er dan zo nodig gecheckt worden? Of ik echt wel een fan ben van die zogenaamde godenzonen? Of moest iemand nog natellen of alle versregels wel volwaardige alexandrijnen waren, of het rijmschema wel abba abba cc deed was, of waarom de vreemd geschreven titel een cruciale aanwijzing was voor het begrip van de tekst? We zullen het nooit weten. Pikant in deze affaire is wel dat bij beide publicaties een voormalig hoofdredacteur van een respectabele krant betrokken is, die het met zijn uitgeversmaten kennelijk niet zo nauw neemt met het zorgvuldig weergeven van correct aangeleverd werk. Wat weer merkwaardig is, want in een meer publieke hoedanigheid heeft deze man, als we de getuigenissen mogen geloven, waar het om perfectie gaat nogal het een en ander van zijn medewerkers geëist.
Veer-tien
Bessenbavaroise, bedekt met rottend fruit;
een energieke hengst met loszittend gebit;
een Belle met ballen of het Beest met een klit;
een ideaal figuur, maar met een schrale huid;
de Westertoren op de Blaak, de Meer op Zuid;
bij Boymans in depot de Nachtwacht in bezit;
een korte zwarte broek onder strak rood en wit:
daar is een spreekwoord voor, met vlag en modderschuit.
Een goed sonnet heeft veertien regels, dus geen tien;
we houden het daarom hier nog niet voor gezien.
Voor wie het ooit nog in z’n bolle harses haalt:
mocht je 020 voor 010 willen verruilen,
dan ken je sowieso je nergens meer verschuilen,
want waar je ook mag gaan, zet men je dat betaald.
Afgelopen zomer was ik voor het eerst in museum Louvre-Lens. Het bleek het 10-jarig bestaan te vieren en had daartoe een schrijfwedstrijd uitgeschreven: opdracht was om de architectuur van het museum in het zonnetje te zetten. Bij een temperatuur van een graadje of 25 schreef ik op de camping een Morale élémentaire in de geest van Raymond Queneau, maar bij nadere bestudering van het wedstrijdreglement kwam ik erachter dat de inzending minimaal 5000 tekens moest bevatten, en daar zat ik er een paar duizend onder. Dan thuis maar een begeleidende tekst geschreven: zo ervaar ik ook weer eens wat mijn leerlingen moeten doormaken bij het redigeren van een zo foutloos mogelijk opstel. Het werd uiteindelijk geen winnaar, maar ik heb toch veel plezier aan het schrijven beleefd, net als aan het bezoek aan het prachtige museum. Lees hier de Morale élémentaire en het bijbehorende verhaal.
op zoek naar jezelf
heen en terug naar je jeugd
sijpelt de tijd weg
Afgelopen week werd de honderdste sterfdag van Marcel Proust herdacht. Op zaterdag viel deze herdenking samen met de viering van het 50-jarig bestaan van de Marcel Proust Vereniging. Dit vond plaats op twee historische locaties in Zaandam, en stond in het teken van Proust et la musique. Het nieuwste nummer van het tijdschrift Marcel Proust Aujourd’hui werd gepresenteerd, er was een doorwrochte lezing van muziekcriticus Leo Samama, en de dag eindigde met een betoverend recital van de zussen Maria en Nathalia Milstein. (Die avond ook nog zelf Verdi’s Requiem gezongen in een bomvolle Johannes de Doperkerk in Wageningen. Nazit in Hotel de Wereld, dus na deze enerverende en lange dag was ik zondag aardig brak). Bij het opbergen van de spullen die ik die dag had verzameld, kwam ik vandaag bovenstaande haiku tegen, ergens dit jaar opgeborreld, al lezend in De Recherche. Mag wel op deze site, vind ik.
ruud verwaal 